BEZCZYNNOŚĆ ORGANU ADMINISTRACJI
Naruszenie prawa poprzez bezpodstawne pozostawienie podania bez rozpoznania (art. 64 k.p.a.) polega na bezczynności organu administracji publicznej, który nie wszczyna jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego na podstawie wniesionego podania.
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 267) zawiera regulacje w sytuacji, kiedy organ administracji nie załatwia naszej sprawy w terminie, pozostaje bezczynny lub przewlekle prowadzi postępowanie administracyjne.
Niezałatwienie sprawy w terminie oznacza przekroczenie terminów oznaczonych w art. 35 § 3 kpa, zgodnie z którym załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 lipca 1999 r. I SAB 60/99 (OSP 2000/6 poz. 87) organ administracji publicznej pozostaje w bezczynności w każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 kpa, jeżeli nie dopełnił czynności określonych w art. 36 kpa lub nie podjął innych działań wynikających z przepisów procesowych mających na celu usunięcie przeszkody w wydaniu decyzji.
Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych zaś, niepodejmowanie przez organ w okresie 10 miesięcy jakichkolwiek czynności zmierzających do załatwienia sprawy, z przyczyn leżących wyłącznie i bezpośrednio po stronie organu, stanowi bezczynność mającą charakter rażącego naruszenia prawa (wyrok WSA w Warszawie z 30 marca 2012 r., I SAB/Wa 50/2012).
Organ administracji publicznej pozostaje w bezczynności nie tylko w przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 k.p.a., jeżeli nie dopełnił czynności określonych w art. 36 k.p.a., ale także wówczas, gdy nie podjął innych działań wynikających z przepisów procesowych, mających na celu usunięcie przeszkody w wydaniu decyzji (wyrok NSA z dnia 20 lipca 1999 r., I SAB 60/99, OSP 2000, nr 6, poz. 87).
Prowadzi to do wniosku, że z bezczynnością organu mamy do czynienia nie tylko w przypadku, gdy mimo upływu terminu sprawa nie jest załatwiona, ale również w przypadkach, gdy organ odmawia jej rozpoznania lub załatwienia, bo mylnie sądzi, że zachodzą okoliczności, które uwalniają go od obowiązku prowadzenia postępowania w konkretnej sprawie i zakończenia go wydaniem decyzji administracyjnej.
Mając powyższe na uwadze należy jednoznacznie stwierdzić, iż z bezczynnością organu administracji mamy do czynienia również w sytuacji bezpodstawnego pozostawienia podania bez rozpoznania, o czym mowa w art. 64 k.p.a. Zatem w sytuacji bezczynności organu administracji w pierwszej kolejności należy złożyć zażalenie na bezczynność organu w trybie art. 37 k.p.a., w myśl którego na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 k.p.a., w przepisach szczególnych, ustalonym w myśl art. 36 k.p.a. lub na przewlekłe prowadzenie postępowania stronie służy zażalenie do organu wyższego stopnia, a jeżeli nie ma takiego organu - wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.
Następnym zaś krokiem będzie złożenie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na bezczynność organu. Zgodnie z Uchwałą składu siedmiu sędziów NSA z 3 września 2013 roku, I OPS 2/13 „Na pozostawienie podania bez rozpoznania (art. 64 § 2 k.p.a.) przysługuje skarga na bezczynność organu, stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.)”.
Bezpodstawne pozostawienie podania bez rozpoznania oznacza, iż organ administracji publicznej pozostaje bezczynnym i na tę jego bezczynność służy skarga do sądu administracyjnego wnoszona w oparciu o art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. (Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 marca 2011 r., II GSK 358/10, LEX nr 992368). Źródłem tej linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego była uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 8 dnia czerwca 2000 r., III ZP 11/00, OSNP 2000/19/702. W bogatym orzecznictwie NSA zaakceptowano bowiem pogląd, że wniesienie skargi na "milczenie władzy" jest uzasadnione nie tylko w przypadku niedotrzymania terminu załatwienia sprawy, ale także w przypadku odmowy wydania aktu mimo istnienia w tym względzie ustawowego obowiązku, choćby organ mylnie sądził, że załatwienie sprawy nie wymaga wydania danego aktu (wyrok NSA z dnia 14 czerwca 1983 r., SA/Wr 6/83, GP 1983, nr 24).
